Wetswijziging grondwettelijke toetsing in consultatie

In dit artikel:

Het kabinet heeft een wetsvoorstel in consultatie gebracht waarmee rechters voortaan wetten mogen toetsen aan de grondrechten in de Nederlandse Grondwet. Momenteel verbiedt artikel 120 van de Grondwet rechters om wetten af te meten aan de Grondwet, omdat dit volgens de huidige opvatting de taak is van de wetgever. Het voorstel, dat afkomstig is van minister Uitermark (Binnenlandse Zaken) en staatssecretaris Struycken (Rechtsbescherming), wil dit verbod gedeeltelijk afschaffen om zo de bescherming van klassieke grondrechten zoals vrijheid van meningsuiting, godsdienst, onderwijs en het discriminatieverbod te versterken. Hierdoor kunnen burgers zich bij onrechtmatige wetsbepalingen, bijvoorbeeld bij discriminatie, rechtstreeks tot de rechter wenden.

Daarnaast bevat het wetsvoorstel een aanpassing van de regels over het beperken van grondrechten. Waar nu vooral staat aangegeven wie beperkingen mag opleggen, wordt voorgesteld expliciet vast te leggen dat beperkingen altijd proportioneel moeten zijn en in redelijke verhouding moeten staan tot het beoogde doel. Dit betekent dat beperkingen alleen mogelijk zijn als ze nodig zijn en het doel niet op een minder ingrijpende manier bereikt kan worden, bijvoorbeeld bij het behoud van de openbare orde tijdens demonstraties.

De consultatie loopt tot 29 augustus. Daarna worden de reacties verwerkt, waarna het voorstel ter advies naar de Raad van State gaat en vervolgens aan de Eerste en Tweede Kamer wordt voorgelegd. Hiermee zet het kabinet een belangrijke stap richting een bredere rol voor de rechter bij de bescherming van grondrechten in Nederland.