'Gebruik de rechter niet als zondebok voor falend beleid'

In dit artikel:

De Rechtspraak roept politici op hun verantwoordelijkheid te nemen voor de bescherming van de rechtsstaat, zo blijkt uit het recent gepubliceerde jaarverslag. Henk Naves, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, waarschuwt dat rechters steeds vaker als zondebok worden gebruikt wanneer politieke oplossingen uitblijven. Volgens hem wordt de rechter ten onrechte gezien als tegenstander van beleidskeuzes, terwijl hun taak slechts is te beoordelen wat wettelijk is toegestaan, niet wat wenselijk is binnen het democratisch debat.

Naves erkent dat rechterlijke uitspraken, zeker bij gevoelige maatschappelijke kwesties zoals het Milieudefensie-Shell klimaatproces, emoties oproepen. Hij benadrukt dat het essentieel is dat de Rechtspraak helder uitlegt waarom een bepaalde uitspraak is gedaan, omdat onbegrip anders groeit. Ook wijst hij op de eigen verantwoordelijkheid van de Rechtspraak om duidelijk en toegankelijk te communiceren, redelijke reactietermijnen te hanteren en zaken tijdig af te ronden, een punt waarop nog verbetering mogelijk is.

Tegelijkertijd uit Naves stevige kritiek op politici die na onwelgevallige uitspraken onvrede aanwakkeren en het gezag van de rechter ondermijnen in plaats van te zoeken naar betere beleidsoplossingen. Hij waarschuwt dat het afschilderen van rechters als obstakel de deur opent naar het negeren van rechterlijke uitspraken en zo leidt tot een erosie van de rechtsstaat. Vijf jaar geleden riep hij de politiek al op zich niet achter de rechter te verschuilen, nu stelt hij nadrukkelijk dat de rechter nooit gebruikt mag worden als zondebok voor falend beleid. Daarmee onderstreept hij het belang van respect voor de scheiding der machten en het vertrouwen in de rechtsstaat als fundament van de democratische samenleving.