Extra onderzoek naar alternatieve bedrijfsstructuren

In dit artikel:

De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) laat een onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar alternatieve bedrijfsstructuren binnen de advocatuur, met bijzondere aandacht voor de waarborging van kernwaarden zoals onafhankelijkheid, partijdigheid en vertrouwelijkheid. Dit onderzoek wordt geleid door Jaap Winter, hoogleraar internationaal ondernemingsrecht aan de Universiteit van Amsterdam en bestuursvoorzitter van de Vrije Universiteit.

De discussie rondom alternatieve bedrijfsstructuren speelt al jaren, vooral vanwege druk vanuit liberale stromingen en de Autoriteit Consument & Markt (ACM) om de marktbescherming af te bouwen. Deze afbouw kan echter de naleving van de kernwaarden compliceren, met name omdat personen zonder juridische achtergrond die een advocatenbureau starten niet onder het advocatentuchtrecht vallen. In 2023 stelde een rapport van de Erasmus Universiteit dat het doorbreken van het advocatenmonopolie en het toestaan van samenwerkingen met andere beroepsgroepen en externe kapitaalinvesteringen voordelen voor zowel consumenten als advocaten kan bieden. De NOvA vond dit echter nog onvoldoende aanleiding voor regelgevingwijzigingen en wil daarom meer onderzoek.

Daarnaast speelt een recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie, waarin werd bevestigd dat lidstaten investeringen door externe financiers in advocatenvennootschappen mogen verbieden, een rol bij de overwegingen. In Nederland loopt daarnaast sinds enige tijd een experiment waarbij het advocatenkantoor BrandMR, deels eigendom van een verzekeraar, advocatuurlijke diensten aanbiedt. Dit experiment is onlangs met drie jaar verlengd tot 2028.

De Commissie onder leiding van Winter, met leden verbonden aan verschillende universiteiten, zal naar verwachting begin 2026 haar conclusies presenteren. Het resultaat van dit onderzoek zal richting geven aan de toekomstige inrichting van de advocatuur en de balans tussen marktopenstelling en kernwaardenbescherming.