Deals tussen verdachten en OM nemen toe

In dit artikel:

In Nederland sluiten steeds meer verdachten procesafspraken met het Openbaar Ministerie: sinds 2021 ongeveer 550 zaken, met een sterke stijging nadat de Hoge Raad eind 2022 groen licht gaf. Bij zulke afspraken werkt een verdachte mee aan een snelle afwikkeling in ruil voor een mildere eis, wat vooral wordt toegepast in omvangrijke drugs- en witwasdossiers waar bewijs vaak uit onderschepte chats bestaat.

Het OM en strafrechtdeskundigen wijzen op duidelijke voordelen: zaken die vroeger dagen vergden kunnen soms in één zitting worden afgehandeld, waardoor zittingscapaciteit vrijkomt voor andere dossiers. Tegelijk luiden deskundigen de waarschuwing dat de openbaarheid en grondigheid van strafprocedures eronder kunnen leiden; Laura Peters noemde het procesafspreken “een vaste praktijk geworden in Nederland”.

Rechters moeten elke overeenkomst goedkeuren en toetsen op bewijs en rechtmatigheid. In tegenstelling tot in de VS is een bekentenis geen verplichte voorwaarde, om dwaling te voorkomen. Strafrechter Jacco Janssen signaleert voorzichtigheid bij ernstige delicten en zegt: “Iedereen voelt wel aan waar de grenzen liggen.” De discussie draait nu om hoe deze werkwijze binnen het Nederlandse strafproces verantwoord en gereguleerd kan blijven.