Column - De nieuwe koks in de AI-keuken
In dit artikel:
Marijn Rooijmans betoogt dat juristen niet langer slechts gebruikers van technologie mogen zijn, maar mede-ontwerpers en beheerders van de systemen die hun werk ondersteunen. Aanleiding is onder meer het McKinsey-rapport “The State of AI in 2025”, dat bevestigt wat hij ziet: veel organisaties experimenteren met AI, maar weinig integreren het echt — terwijl technologie in hoog tempo van hulpmiddel naar onmisbaar onderdeel van het werk opschuift. McKinsey verwacht dat technologie al volgend jaar bij een flink deel van werkgevers banen zal verminderen, wat ook het juridisch beroep ingrijpend zal veranderen.
Rooijmans onderscheidt meerdere werkstromen waar nieuwe functies ontstaan. Eerst het besliskader kopen versus ontwikkelen: de markt voor AI-legaltech is een oververhitte bazaar vol beloften en beta-software, waardoor kiezen lastig is. Hij adviseert de strategie rent-before-buy-before-build: eerst huren of testen, daarna aanschaffen, en alleen bedenken wat echt zelf gebouwd moet worden. Zelfs bij kant-en-klare producten blijft er veel werk in configuratie, vertaling naar praktijk en testen.
Daaruit volgen specialistische rollen. De legal engineer combineert juridische kennis met technische vaardigheden en is gericht op implementatie en fine-tuning van tools. De legal product owner voegt strategisch inzicht in data, UX en projectmanagement toe aan juridisch inhoudelijk vermogen en leidt ontwikkeltrajecten. Rooijmans ziet ook een opkomende functie van “Legal Master of Technology”: een derde loopbaanroute naast pure inhoud en management, waarin juristen technologie beheersen als kerncompetentie.
Implementatie en gedragsverandering zijn volgens hem vaak de doorslaggevende factoren: software installeren is één ding, werkprocessen herontwerpen en mensen meekrijgen is waar het echte werk zit. Juristen met verandermanagement-, trainings- en communicatieskills worden daarom bijzonder waardevol. Daarnaast zal controleren een kernverantwoordelijkheid worden: AI is niet foutloos, dus auditing, data-analyse en bias-detectie moeten ingebouwd worden om betrouwbaarheid en legitimiteit van juridisch werk te waarborgen.
Voor Nederlandse juridische organisaties — doorgaans geen koplopers in technologische adoptie — biedt deze fase een kans om voorop te lopen. Rooijmans roept op tot nieuwsgierigheid, experimenteren en het opbouwen van nieuwe combinaties van juridische en technische expertise, zodat de sector niet alleen tools gebruikt, maar ze ook vormgeeft en bestuurt. De “AI‑keuken” is volgens hem open: tijd om te gaan koken.