‘Burgers en overheid moeten zich inzetten voor beter functioneren democratie’

In dit artikel:

De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) stelt in een advies van 11 september 2025 dat de Nederlandse democratie beter moet functioneren omdat veel burgers zich niet gehoord of vertegenwoordigd voelen, wat leidt tot terugtrekking uit het publieke leven. Volgens de ROB is dat gevaarlijk voor de democratie: betrokken burgers zijn nodig voor een weerbare openbare orde.

De raad pleit voor een meer responsieve overheid: een bestuur dat echt luistert, signalen uit de samenleving serieus neemt en daarop opvolging geeft, maar niet automatisch toegeeft aan elke maatschappelijke druk. Transparantie en begrijpelijke uitleg van besluitvorming zijn cruciaal: als mensen zien hoe en waarom keuzes worden gemaakt, groeit het vertrouwen en de bereidheid om mee te doen.

Ook participatie zelf moet beter ingericht worden. Er bestaan veel instrumenten, maar die vragen gerichte inzet zodat iedereen die wil kan meedoen en duidelijk is wat er met hun input gebeurt. De overheid moet deelname vergemakkelijken en groepen middelen en ruimte geven om eigen ideeën te ontwikkelen en uit te voeren. Representation gaat volgens de ROB niet alleen over demografische afspiegeling, maar ook over het terugzien van uiteenlopende ideeën en waarden in het politieke debat. Diversiteit en inclusie zijn daarom essentieel.

Tegelijk benadrukt de raad dat burgers ook verantwoordelijk zijn: actief burgerschap en onderwijs in participatie voor kinderen en jongeren zijn nodig om democratie levend te houden. Zowel overheid als samenleving moeten samenwerken om de democratie sterker en weerbaar te maken.