Advies Rechtspraak: heroverweeg strafbaarstelling illegaliteit

In dit artikel:

De Raad voor de rechtspraak reageert op 3 oktober 2025 met een kritisch wetgevingsadvies op het plan om illegaal verblijf in Nederland strafbaar te maken. Het voorstel, dat via een amendement door de Tweede Kamer werd toegevoegd aan de Asielnoodmaatregelenwet, roept volgens de Raad principiële en uitvoeringsvragen op en verdient volgens hem in feite een zelfstandig wetsvoorstel met een uitgebreide memorie van toelichting.

De Raad benadrukt dat het juridisch ongewone en problematische zou zijn om tegelijkertijd een algehele strafuitsluitingsgrond voor mensen die hulp verlenen aan illegale verblijfhouders in te voeren; zo’n brede uitzondering leidt tot onduidelijkheden en mist juridische degelijkheid. Ministers wordt met klem geadviseerd de noodzaak, wenselijkheid en praktische uitvoerbaarheid van strafbaarstelling veel uitgebreider toe te lichten en helder te maken hoe die maatregel concreet bijdraagt aan betere migratiebeheersing en hoe zij zich verhoudt tot bestaande nationale en Europese regelgeving.

Omdat de beoogde wijziging grote gevolgen kan hebben voor de asielpraktijk — en voor hulpverleners, maatschappelijke organisaties en rechtsbescherming — wees de Raad eerder al op het belang eerst de maatregelen uit het Europese migratiepact te implementeren voordat aanvullende nationale strafrechtelijke ingrepen worden overgewogen.