Advies kindvriendelijke juridische procedures in familie- en jeugdrecht

In dit artikel:

De Afdeling advisering van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) publiceerde op 17 december 2025 een eigen initiatiefadvies over kindvriendelijke procedures in het civiele familie- en jeugdrecht. De RSJ beschrijft welke voorwaarden volgens het internationale kinderrechtenkader (met name het IVRK) nodig zijn om procedures echt kindgericht te maken: kinderen moeten begrijpelijke informatie krijgen, toegang hebben tot steunpersonen, op een leeftijds- en behoeftegeschikte plek gehoord worden, hun mening moet meewegen in beslissingen en ze moeten achteraf terugkoppeling krijgen over wat met hun inbreng is gebeurd. Verder vraagt dit om voldoende specialistische kennis, vaardigheden en tijd bij betrokken professionals.

De adviesraad constateert dat er wel al veel aandacht en initiatieven zijn, maar dat in de praktijk nog structurele verbeteringen mogelijk en noodzakelijk zijn. Cruciaal is volgens de RSJ dat organisaties handelen vanuit een intrinsieke motivatie gebaseerd op kinderrechten: het horen van kinderen is een instrument om hun rechten te eerbiedigen, geen doel op zich. Om die houding mogelijk te maken moeten randvoorwaarden — zoals scholing, deskundigheid, tijd en middelen — op orde worden gebracht. Daarom roept de RSJ de Rijksoverheid op snel regie te nemen, te zorgen voor uniforme werkwijzen bij de toepassing van deze uitgangspunten en kinderen zelf te betrekken bij de uitwerking.

Kortgezegd: de RSJ legt zowel inhoudelijke basisprincipes voor kindvriendelijke procedures vast als een beleidsmatige oproep aan de overheid en organisaties om de benodigde randvoorwaarden te realiseren zodat kinderparticipatie in familiezaken daadwerkelijk effectief en respectvol wordt toegepast.